Przyglądając się toksyczności w relacjach ważne jest by rozróżniać osobowości masochistyczne od osobowości narcystycznych. Nawiązywanie relacji bez głębokiego uczucia osób narcystycznych przypomina wzorzec masochistyczny, jednak relacje masochistyczne i narcystyczne dość znacznie się od siebie różnią.

Osobowości narcystyczne mają skłonność do idealizowania partnerów, gdy są nieosiągalni, i dewaluowania ich gdy są dostępni. Osoby narcystyczne nie radzą sobie z frustracją i uczuciami, które wynikają z bycia razem w relacji.

Osobowości masochistyczne szukają wyidealizowanych i nie osiągalnych partnerów, jednocześnie mając zdolność do ustalania głębokich związków z obiektem. Osoby narcystyczne tego nie potrafią z uwagi na rozszczepienie na dobry i zły obiekt. Osoby narcystyczne mogą przejawiać masochizm, gdy rozpadnie się patologiczny obraz wspaniałego siebie. Masochizm w takiej sytuacji może im przynieść ulgę, gdy masochistycznie angażują się po wcześniejszej izolacji.

Osoby masochistyczne tworzą bardziej stałe, głębokie relacje z obiektem zwłaszcza z frustrującymi i sadystycznymi partnerami.

Faktem jest jednak, że zarówno osoby masochistyczne jak i narcystyczne uczestniczą z partnerami w tworzeniu koszmaru miłosnego. Dzieje się tak dlatego, że obydwie te osobowości uwielbiają odgrywać role w trójkącie dramatycznym. Trójkąt dramatyczny to trzy role: ofiara, sprawca oraz ratownik, w które w relacjach międzyludzkich wchodzą ludzie. Te role są wypełniane zamiennie i nie są przypisane na stałe. Do relacji dwojga nierzadko wciągana jest osoba trzeba, która ma pełnić rolę ratownika i wybawiciela. Osobą trzecią może być rodzic, koleżanka, przyjaciel, która ma wybawiać od kłopotów powstałych w relacji dwojga. Oczywiście rola wybawiciela jest neurotyczna i przestrzegam tutaj przed wchodzeniem w nią. Jak pisałem role są pełnione zamiennie, więc wchodzisz jako ratownik, a za chwilę staniesz się ofiarą lub sprawcą.

Ważne jest rozróżnienie z jaką osobowością mamy doczynienia, ale najważniejsze jest to, aby nie wejść w rolę trójkąta dramatycznego, albo z niej wyjść jeżeli już jestem w roli i zadziewa się wedle scenariusza idącego z dynamiki trójkąta dramatycznego.

Jako trener umiejętności psychospołecznych przykładam wielką wagę do tego, aby ludzie trenując umiejętności psychospołeczne, zyskiwali siłę do mówienia „Nie” w sytuacji zapraszania ich do odgrywania roli w trójkącie dramatycznym.

Co zrobić, aby nie wchodzić w trójkąt dramatyczny?

A co zrobić jak się już jest w trójkącie dramatycznym i chce się z niego wyjść?

Artykuł na blogu nie jest formą, w  której mógłbym objaśnić strategie idące z wysokiego poziomu superego, jednak w skrócie mogą napisać, że polega to na opanowaniu pierwotnych atawizmów, które sygnalizowane są w ciele, poprzez uświadomienie sobie pchania przez pierwotne atawizmy i uwarunkowanie psychiki do pełnienia roli i wzięcia udziału w dramie. Następnie po zatrzymaniu i uświadomieniu zastosowanie reduktorów napięcia w ciele i w następnym kroku odpowiedzenie z wysokiego poziomu z wykorzystaniem umiejętności psychospołecznych. Wysoki poziom umiejętności psychospołecznych oznacza utrzymywanie relacji  na równym, partnerskim poziomie, nie używanie języka Ty, umiejętność aktywnego słuchania, elastyczność, otwartość, utrzymywanie granic osobistych, poszanowanie intymności drugiej strony, komunikacja bez przemocy i posiadanie jeszcze wiele, wiele innych umiejętności psychospołecznych.