Dziecko doświadcza w dzieciństwie walki w władzę z rodzicami i jeżeli nie są oni na tyle świadomi, by dać odpowiednią frustrację rozwojową dziecku, powodują bolesne doświadczenia, które są nie do zniesienia i muszą być wyparte do nieświadomości. Na drodze rozwoju musimy dotrzeć do tych wypartych doświadczeń, aby je uleczyć. Nie może to być jednak regresja. Regresja to w istocie brak rozwoju i życie według nieświadomych wzorców, które determinują los dorosłego człowieka.

Czym jest regresja?

Regresja to stan dorosłego człowieka, który pragnie być nakarmiony i zaopiekowany jak dziecko, ponieważ w dzieciństwie mu tego zabrakło. Regresja jest cofaniem energii, jest połączona z autodestrukcją, jest stanem depresji, w której człowiek nie odczuwa prawdziwej radości życia. Prawdziwy rozwój to heroiczna ekspansja na zewnątrz, autoekspresja własnej osobowości i czerpanie radości z życia.

W poprzedniej części pisałem jak matka może zahamować uczuciowość i seksualność syna. W tym przyglądnijmy się co może się wydarzyć w relacji matka – córka. Kernberg bazując na badaniach francuskich psychoanalityków pisze, że problemy dziewczynek mogą wyniknąć z rywalizacji edypalnej i konfliktów wynikających z poczucia kobiecości, wzbudzanych przez małą dziewczynkę u swej matki. Matka, która nie czuje się dowartościowana jako kobieta nie jest w  stanie dowartościować swojej córki. Niskie poczucie własnej wartości u matki sprawi, że również córka nie będzie odczuwała wysokiej własnej wartości jako kobieta. Nie rozwiązane problemy matki dotyczące jej własnej płciowości i czynienia z syna swego rycerza, sprawiają, że córka odczuwa zawiść w stosunku do brata. W takiej sytuacji zupełnie normalne jest, że mała dziewczynka zwraca się do ojca. Robi to nie tylko dlatego, że jest rozczarowana matką, ale również dlatego, że się z nią identyfikuje.

Lęk kastracyjny nie jest więc pierwotną przyczyną odwrócenia się małej dziewczynki od matki do ojca. Jest wtórny wobec pierwotnego zahamowania lub wyparcia seksualności waginalnej pod wpływem matki, która zaprzeczyła występowaniu seksualności waginalnej córki i postępowała w sposób zahamowujący jej naturalny rozwój.

Kernberg opisuje nasilenie lęku kastracyjnego u kobiet jako trzystopniowe przesunięcia agresji pregenitalnej:

# 1

Agresja skierowana przeciw matce

# 2

Nasilona agresja przez edypalne współzawodnictwo z matką

# 3

Przesunięcie agresji na ojca

Klasyczny konflikt edypalny ujawnia przed wszystkim przeniesienie na niego pregenitalnej agresji i zazdrości. Nowoczesny feminizm postuluje hasło, że źródłem wszelkich problemów jest trzeci stopień, więc walka z ojcem o władzę. Zupełnie pomijana jest relacja dziecka z matką, która poprzedza fazę edypalną rozwoju dziecka. Analiza nie może ograniczać się jedynie do ojca, musimy patrzeć całościowo na rodzinę, jako system i uwzględniać zarówno ojca jak i matkę!