Teoria wypadkowej

Fiedler odkrył teorię wypadkową, gdy sprawdzał, który model przywództwa jest lepszy: czy ten nastawiony na zadanie, czy ten nastawiony na relacje.

Co się okazało?

Okazało się, że nie da się wyodrębnić jednego stylu przywództwa, gdyż ten zależny jest od sytuacji. Fiedler wyodrębnił trzy wymiary sytuacji decydujących o trudnościach prowadzenia grupy.

# 1 struktura zadania

Grupy, które realizują zadania o wysokim poziomie standaryzacji są dla lidera łatwiejsze do prowadzenia.

# 2 władza lidera

Tutaj ważne jest to czy lider jest akceptowany przez grupę, jak silną ma pozycję i autorytet. Przywódca szanowany, który ma dostęp do różnych zasobów, łatwiej poprowadzi grupę do sukcesu.

# 3 stosunki w grupie

Tutaj ważne jest to czy uczestnicy grupy lubią się wzajemnie, czy potrafią z sobą współpracować. Ważne jest również to, czy lider jest po prostu lubiany. Grupa, w której jest mnóstwo antagonizmów między członkami jest o wiele trudniejsza do prowadzenia, niż ta w której panują przyjazne stosunki a ludzie czują, że łączy ich silna więź.

Z tego wynika, że sukces przywództwa zależy od sytuacji i umiejętności dopasowania się lidera i wybrania odpowiedniego stylu prowadzenia grupy. Efektywność przywództwa stanowi wypadkową sytuacji, dlatego teoria Fiedlera nazywana jest teorią wypadkowej.

W najbardziej i najmniej sprzyjających warunkach najbardziej sprawdza się styl przywództwa nastawiony na zadanie. W pozostałych sytuacjach optymalny będzie styl przywództwa nastawiony na relacje.

Jaki możemy wyciągnąć wniosek z teorii wypadkowej?

Nie w każdej sytuacji ten sam styl przywództwa jest skuteczny. Warunki określają jaki styl przywództwa powinien być zastosowany.

Co to wszystko oznacza dla lidera?

Działania lidera mogą spowodować, że zmieni się działanie grupy. Lider powinien pracować nad wyrobieniem w sobie pewnej elastyczności działania i umiejętności przechodzenia od stylu zadaniowego do relacyjnego i na odwrót. Jeżeli w grupie są konflikty lider powinien przyjąć styl relacyjny i postarać się rozwiązać problemy w grupie. Gdy sytuacja ulegnie poprawie grupa zacznie być zorientowana na zadanie i będzie potrzebowała lidera nastawionego na zadanie, lider więc musi przejść od stylu relacyjnego do zadaniowego.

Jaki jest problem liderów?

Liderzy nie potrafią przechodzić od jednego stylu do drugiego. Bardzo często są zabetonowani w jednym stylu, i gdy okazuje się, że zespół od fazy relacyjnej przeszedł do zadaniowej to instytucja musi wymienić lidera, gdyż obecny nie potrafi odpowiedzieć na potrzeby grupy i poprowadzić ich zadaniowo do celu. Jest również tak, że skuteczny zadaniowo lider, nagle tragi grunt pod nogami, gdy rozgorzewają konflikty w grupie. Lider taki nie potrafi przejść od zadaniowego stylu do relacyjnego, by popracować na konflikcie. Instytucje muszą gasić pożar poprzez zmianę lidera.

Jakie jest rozwiązanie?

Nie musi być tak, że jeden lider albo drugi. Instytucje wcale nie muszą wymienić lidera. Kluczem jest praca własna lidera nad swoim stylem przywództwa. Praca własna to wyrobienia elastycznej osobowości, która będzie w stanie dostosowywać się do sytuacji i faz procesu grupowego. Lider wcale nie musi być albo zorientowany na zadanie albo na relacje. Może połączyć te dwa style, by stać się liderem podążającym za grupą i odpowiadającym na sytuację i potrzeby grupy w czasie jej rozwoju. Receptą jest odpowiadanie na potrzeby grupy i to jest dobre dla instytucji i samego lidera, gdyż elastyczność stylów eliminuje konieczność wymiany lidera w określonych sytuacjach.