Czym jest posłuszeństwo?

Posłuszeństwo to zachowanie pojawiające się jako reakcja na narastającą presję otoczenia, aby przejawić określoną reakcję. Osoba, która chce na nas wymusić posłuszeństwo nie kamufluje swoich nacisków, nie formułuje grzecznie życzeń, ale bezwzględnie żąda lub rozkazuje. Rozkazywać może dowódca żołnierzom, ale rozkazywać może również rodzic dziecku. Żołnierz musi wykonać rozkaz dowódcy, choćby to miałoby sprzątanie latryny. Dowódca cieszy się na tyle dużym autorytetem, aby mógł liczyć, że rozkaz zostanie wykonany bez żadnego sprzeciwu.

Prawomocność władzy daje niektórym osobom przywilej wydawania poleceń innym. Badania dowiodły, że ludzie przejawiają gotowość do posłuszeństwa, jeżeli osoba wydająca polecenia ma autorytet i we wzajemnej relacji znajdują się w podległości. Ciekawe rezultaty otrzymano w eksperymencie badającym granice posłuszeństwa pielęgniarek wobec lekarzy. W eksperymencie stworzono sytuację,  w której pomocnik eksperymentatora wcielił się w rolę lekarza.

Nowy, nieznany lekarz zalecał pielęgniarkom podawanie pacjentom niewłaściwej dawki leku, która mogła mieć tragiczne skutki.  Większość pielęgniarek była gotowa karnie wykonywać polecenia, mimo, iż dyspozycje były wydawane ustnie a lekarz był im nieznany. Pielęgniarki bez komentarza i dociekań były gotowe wykonać dyspozycje. Osoba odgrywająca lekarza powstrzymywała je w ostatnim momencie nie dopuszczając do podania leku.

Wyniki tych eksperymentów muszą wywoływać ciarki na ciele u osób, które chorują i przyjmują różne preparaty medyczne. Okazuje się bowiem, że wystarczy autorytet lekarza, by pielęgniarki zaaplikowały pacjentowi absolutnie wszystko bez względu na to czy preparat będzie korzystny dla zdrowia czy doprowadzi do tragedii.