Procesy społeczne, które możemy zaobserwować teraz w naszym kraju doprowadzić mogą do zmiany grupowych relacji interpersonalnych. Do tej pory mieliśmy sytuację, w której ludzie różnicowali się, przyjmowali określone role społeczne i bez buntu podporządkowywali się autorytetom. Teraz mamy bunt i atak na autorytety. Wydaje mi się, że ten bunt zmieni relacje interpersonalne w grupie na bardziej kolektywne. Do tej pory mieliśmy w grupach układ stadny był lider u góry i podwładny wykonujący polecenia, byli również zastępcy i eksperci, którzy byli wyżej w hierarchii.

Wydaje się, że po przejściu fazy ataku na lidera piramidalny układ, w którym większość była na dole a na szczycie był lider i wyspecjalizowani eksperci się zmieni. Piramida zostanie odwrócona i większość będzie pełniła rolę nieformalnych liderów i ekspertów. Widzimy, że w czasie kryzysu obecny klasyczny układ piramidalny nie sprawdza się. Gdy lider lub ekspert zostają wyeliminowani (na przykład z powodu choroby) zapanowuje chaos i grupy, zespoły tracą napęd. System odwróconej piramidy jest lepszy, gdyż gdy jeden lider czy ekspert zachoruje może ich zastąpić następny i grupa ma cały czas ten dobry ciąg do celu. W odwróconej piramidzie liderzy, eksperci dzielą się z innymi wiedzę i kompetencjami, mają swoich zastępców, pomocników. Taki system działa na zasadzie współpracy a nie rywalizacji. Wszyscy rozumieją, że ich osobisty sukces zależy od dobrej współpracy i kooperacji. W klasycznej piramidzie było niestety dużo wykorzystywania tych na dole przez tych na górze. Śmietankę spijali ci na górze, a ci na dole musieli się zwykle zadowalać okruchami z pańskiego stołu. Ciężko było również piąć się po szczeblach tej struktury, gdyż nierzadko mieliśmy doczynienia z nepotyzmem, brudną grą lub bezwzględną walką. Liderzy do tej pory bazowali na podstawowych potrzebach ludzi czyli fizjologicznych i bezpieczeństwa. Jeżeli więc człowiek chciał czuć się bezpiecznie, chciał mieć zapewnione pożywienie i przetrwanie musiał podporządkowywać się zasadom, który były mu narzucane z góry, czasami również autorytarnie lub dyrektywnie bez możliwości jakiejkolwiek dyskusji. Korzyścią dla ludzi z dołu z takiej sytuacji była możliwość oddania odpowiedzialności za siebie komuś innemu. W tym systemie ludzie mogli funkcjonować bez osobistej odpowiedzialności i samodzielności, ale w zależności i zablokowaniem możliwości rozwoju i szans poprawiania swojej sytuacji.

Proces rozwoju wymusza na każdym indywidualnie by wziął odpowiedzialność za siebie i stał się samodzielny. Rozwój powoduje również zmianę relacji z autorytetami. Proces przynosi zrozumienie, że za komfort braku odpowiedzialności człowiek godzi się na zależność i zablokowanie w roli, która nierzadko niezbyt mu odpowiadała. W takim układzie często miał mniejszy dostęp do zasobów i nie mógł zbudować życia o jakim marzył, osiągnąć celów, które wyznaczał. Z zależności w ogóle ciężko osiąga się jakiekolwiek cele. To uświadomienie jest nieprzyjemne i bolesne, dlatego powoduje wielką frustrację, a nierzadko wściekłość, gdyż potencjał często był wykorzystywany przez tych, będących u góry. Dzięki procesowi człowiek zyskuje świadomość siebie i pragnie sam obierać kierunek swojego rozwoju, bez powierzania go liderowi, autorytetowi bez żadnej refleksji .

Kolektywna grupa to ludzie samoświadomi, którzy chcą działać razem. Rozwój działa się poprzez frustrację i pokonywanie tego, co nam doskwiera. Ci, którzy się rozwijają i pójdą w procesie do przodu będą chcieli się organizować w odwróconych piramidach, gdzie będzie wielu liderów, wielu ekspertów i jeden drugiego będzie uczył nie bojąc się, że ten go zastąpi czy zajmie jego miejsce. W takiej organizacji zupełnie inaczej będzie rozumiane zarządzanie, bo inaczej będzie postrzegana władza. Tak jak w pisałem w poprzednim cyklu niezwykle ważne będzie równoważenie aspekty męskiego i żeńskiego. Aspekt żeński będzie bardzo ważny i widoczny. Kobiece serce będzie równoważyło męskie ego.