Zespołem kierują mechanizmy świadome i nieświadome

Poziom świadomy Poziom nieświadomy

– skład grupy           – proces grupowy

– funkcje grupowe   – role grupowe

– cele jawne             – cele ukryte

– normy jawne         – normy ukryte

Świadomy lider dba zarówno o poziom świadomy jak i nieświadomy. To jest znakomite podejście, gdyż wspiera proces grupowy i efektywność zespołu oraz zapobiega problemom. Nieświadomy lider sam może stwarzać sobie i zespołowi problemy. Przykładowo wyobraźmy sobie taka o to sytuację, że lider obsadzając funkcje grupowe zupełnie pomija poziom nieświadomy. Może tutaj popełnić błąd i w roli nieformalnego lidera obsadzić osobę, która nie chce w zespole objąć tej roli. I teraz zobaczmy, co się stanie gdy na poziomie nieświadomym tę rolę będzie pełnił ktoś inny. Zespół będzie widział, że nie ta co trzeba osoba została wybrana na nieformalnego lidera. Nieformalny lider powinien ciągnąć zespół do góry, pchać rozwój. Inspirować i motywować. Osoba nie będąca naturalnym liderem, a która została wyznaczona na lidera będzie hamowała proces grupowy. Zespół będzie się domagał od tej osoby progresu, a nie otrzymując tego będzie coraz bardziej się frustrował i może zabetonować się w kryzysie odpowiedzialności.

Sytuacja będzie jeszcze gorsza, gdy osoba wyznaczona na nieformalnego lidera przez prowadzącego będzie otrzymywała większą gratyfikację finansową. Zespół jest w stanie zaakceptować większe uposażenie u nieformalnego lidera, gdy ten wchodzi w rolę naturalnie w fazie różnicowania. Zespół widzi, że nieformalny lider napełnia zespół energią, pcha go rozwojowo do góry i jest wartością dodaną, dlatego wyższe uposażenie jest naturalne. W sytuacji, gdy osoba sama, naturalnie w fazie różnicowania nie wchodzi w taką rolę, nic nie daje zespołowi a jest traktowana jak lider poprzez nadanie roli i wypłatę wyższej gratyfikacji finansowej zespół traci wiarę w prowadzącego zespół, wchodzi w ogromny kryzys, który grozi rozpadem zespołu. W takim zespole nic się nie zgadza. Formalne role z poziomu świadomego, nie zgadzają się z nieformalnymi rolami z poziomu nieświadomego. Zespół nie jest pchany rozwojowo do pochodu a uruchamiają się destrukcyjne mechanizmy psychologiczne, projekcje, przeniesienia, passive – agressive, formy ucieczkowe.

Świadomy lider nie dopuszcza do takich destrukcyjnych sytuacji, jest uważny i stara się zadaniować członków zespołu zgodnie z nieformalnymi rolami przyjętymi w fazie różnicowania. W jego zespole wszystko się zgadza, nieformalny lider ciągnie rozwojowo zespoł do góry, społecznicy zaopiekowują outsiderów i kozłów ofiarnych, wojownicy dają energię dynamice grupowej, błaznowie wnoszą wątek humorystyczny i rozładowują ciężkie emocje, strażnicy norm pilnują zasad czuwając by zespół działał zgodnie z przyjętymi standardami i procedurami.