Jeżeli autoekspresję widzimy jako energię, którą odczuwamy w sobie, i którą dzielimy się ze światem to, żeby wiedzieć czy ta energia jest właściwa musimy zdawać sobie sprawę jakie są stany patologiczne.
W świetle pojęć energii Alexander Lowen wyróżnia cztery stany patologiczne:
1. Niski poziom energii – obniżone czucie
2. Zahamowanie – nieumiejętność rozładowania
3. Depresja – niemoc podniesienia swojego poziomu energii
4. Lęk – Lęk przed odczuwaniem energii w swoim ciele
Świadoma ekspresja to:
– ruch fizyczny
– wydawanie dźwięków
– wyraz oczu
Poprzez te kanały komunikacyjne możemy wyrażać swoje uczucia. U osób zdrowych emocjonalnie te trzy kanały komunikacyjne jednocześnie uczestniczą w wyrażaniu wszystkich uczuć.
Autoekspresja oczu
Aby właściwie odczytać przekaz w wyrazie czyiś oczu, należy w nie patrzeć, lecz nie natarczywie, ani badawczo. Oczy są w stanie wyrazić prawie każde uczucie.
Przykłady wyrazów oczu, które w swojej praktyce zauważył Lowen:
1. Proszący – „Proszę, kochaj mnie”.
2. Tęskny – „Pragnę cię kochać”.
3. Ostrożny – „Co zamierzasz zrobić?”.
4. Nieufny – „Nie mogę się przed tobą otworzyć”.
5. Erotyczny – „Podniecasz mnie”.
6. Nienawistny – „Nienawidzę cię”.
Jest powiedzenie, że oczy są zwierciadłem duszy, i to jest prawda w oczach możemy dostrzec bogactwo życia wewnętrznego człowieka. Ekspresyjność oczu jest w istocie oknami ciała. Spojrzenie może być głębokie lub puste, oczy mogą być nieprzeniknione lub nieobecne. Widok pustych oczy sprawia wrażenie, jakby wewnątrz nikogo nie było. Nieobecne spojrzenie daje nam przekaz, że osoba jest gdzieś daleko. Kiedy wzrok koncertuje się na nas widzimy, że powróciła do rozmowy i jest już obecna. Kiedy człowiek jest podekscytowany oczy świecą, kiedy ekscytacja mija oczy przygasają. U fanatyka oczy płoną. Oczy mogą być roześmiane i roziskrzone. Oczy mogą być smutne i takich widzimy najwięcej.
Spojrzenie może być twarde, albo łagodne. Spojrzenie może być też badawcze. Można zajrzeć w kogoś, patrzeć „poprzez” kogoś, ponad kimś lub obok kogoś. Kontakt wzrokowy jest jedną z najistotniejszych i najbardziej intymnych form kontaktu między ludźmi. Patrząc w oczy możemy wyczuć wewnętrzną istotę drugiej osoby, ta druga osoba może dotknąć w tym samym czasie naszej wewnętrznej istoty. Jest to bardzo ekscytująca forma kontaktu.
Gdy spotkają się oczy mężczyzny i kobiety, uczucie może być tak silne, że przepływa przez ciało, aż do brzucha i genitaliów. Takie spojrzenie jest niezwykle erotyczne, otwarte i zachęcające.
Zetknięcie się dwóch oczu skutkuje nawiązaniem porozumienia. Ilość energii w oczach pokazuje siłę ego człowieka. Osoba o silnym ego potrafi skierować spojrzenie na drugą osobę. Patrzenie na drugą osobę to forma asertywnego zachowania. Oczy naładowane energią lśnią lub błyszczą. Takie naładowanie świadczy również o silnym ładunku energii seksualnej.
Zakres i intensywność uczuć wyrażanych przez oczy stanowi miernik zdrowia emocjonalnego osoby. Nie możemy mówić o kimś, że jest zdrowy emocjonalnie, jeżeli nie potrafi nawiązać lub utrzymać kontaktu z drugą osobą.