Specjalista pracujący z grupami powinien zdawać sobie sprawę, że grupa podlega procesowi grupowemu. Od znajomości procesu grupowego zależy sukces w prowadzeniu grup. Trener, który zna proces grupowy potrafi tak dobierać interwencje, by wspierać grupę w rozwoju i pomagać jej radzić sobie z kryzysami. Trener, która ma wiedzę, na temat procesu grupowego przeprowadza grupę, przez kolejne fazy procesu grupowego będąc świadomych reakcji członków grupy na siebie i na niego w każdej z faz.

Wyjątkowe właściwości grupy w procesie grupowym to, zdolność do:
– Formowania więzi;
– Kontrolowania zachowania;
– Określania rzeczywistości dla swoich członków;
– Wzbudzania i łagodzenia silnych uczuć;
– Dostarczanie kontekstu dla porównań społecznych.

Fazy rozwoju procesu grupowego:
FAZA I – zależności i ucieczki
Wycofanie się „tu i teraz”, generalizacja, tworzenie par i sojuszy, oczekiwania uzdrowienia, komunikacja poprzez osobę prowadzącą grupę, prezentowanie właściwych sobie form reagowania, próby i dążenie do utrzymania bezpiecznego statusu quo.
FAZA II – przeciwzależności i walki
Bardziej agresywne formy zależności, tendencje do ustalania hierarchii (kozły ofiarne, wojownicy), próby ustalenia wzajemnej kontroli, agresywne komunikaty, negatywne projekcje w stosunku do trenera „nie wprost”, wchodzenie w role, utrzymanie tendencji dwójkowych.
FAZA III – władzy, siły, autorytetu
Tematy związane z autorytetami (rodzice, nauczyciele, polityka, kościół) trener staje się stopniowo celem ataków (niekompetencja, złe intencje) próba przejęcia odpowiedzialności za grupę, niezadowolenie ze sposobu prowadzenia grupy, doświadczenie poczucia niezależności i mocy.
FAZA IV – idealizacji, ponadosobistego zauroczenia
Nowe rodzaje związków i sojuszy, dużo pozytywnych informacji zwrotnych, większa niezależność od trenera, zmniejszenie dystansu między uczestnikami, relacje o zabarwieniu erotycznym, doświadczanie silnej więzi grupowej i wyjątkowości grupy.
FAZA V – przeciwosobistego rozczarowania
Doświadczanie porażki i przeżywania rozczarowania lub potwierdzenie, że pesymistyczne przewidywania wobec grupy sprawdziły się, formalne symptomy np.: spóźnienia, kierowanie agresji do grupy, przeżywanie lęku, złości i żalu po stracie.
FAZA VI – współzależności i pracy
Doświadczenie poziomu realności, historii grupy i własnej kultury grupowej, dojrzałość grupy, właściwe rozeznanie, co do możliwości grupy i jej zasobów, realistyczne oczekiwania, umiejętność korzystania z oparcia w grupie.