W tej serii artykułów będziemy przyglądali się hipotezie o dominacji prawej półkuli mózgu (związanej z kreatywnością, emocjonalnością, uzdolnieniami artystycznymi, wyobraźnią, intuicją) lub lewej półkuli mózgu (związanej z analitycznym myśleniem, logiką, racjonalnością). Badania pokazują, że dominacja półkulowa to mit, a ludzie wykorzystują obie półkule.

Skąd więc ta popularność tego mitu, który zyskał wielu zwolenników?

Mit o dominacji półkulowej prawdopodobnie wynika z błędnej interpretacji przełomowych badań Rogera Sperry’ego. Obserwował on pacjentów cierpiących na padaczkę, którzy w celu ograniczenia napadów, przeszli operację przecięcia spoideł łączących półkule mózgowe. Roger Sperry odkrył, że półkule mózgowe pacjentów bezpośrednio po komisurotomii mogą działać niezależnie od siebie. Pacjenci po operacji przecięcia spoideł mózgowych często zachowują się jak dwie osoby, zamieszkujące jedno ciało. Pacjenci po komisurotomii stanowią wyjątkowe przypadki. U osób, które nie przeszły operacji przecięcia spoideł, prawa i lewa półkula intensywnie się komunikują i przekazują sobie informacje o docierających do nich bodźcach. Techniki neuroobrazowania potwierdzają, że półkule współpracują ze sobą podczas wykonywania większości zadań.

W tym micie są jednak ziarna prawdy

Badania potwierdzają, że istnieją zadania, z którymi jedna z półkul radzi sobie lepiej niż druga. Pełnienie odmiennych funkcji przez prawą i lewą półkulę nazywane jest lateralizacją. 
Za przykład lateralizacji mogą posłużyć ośrodki mowy, skupiska neuronów, znajdujące się w lewej półkuli. Techniki neuroobrazowania pokazują, że aktywność prawej i lewej półkuli różni się, w zależności od wykonywanego zadania. Obie półkule przetwarzają te same bodźce, jednak robią to w inny sposób.

Prawa półkula lepiej radzi sobie w rozpoznawaniu emocji (zarówno pozytywnych jak i negatywnych) na podstawie tonu głosu i mowy ciała. Prawa półkula lepiej radzi sobie w analizowaniu relacji przestrzennych, jednak lewa również odgrywa tu pewną rolę.

To  nie jest tak, że jedna z półkul nie potrafi wykonać zadania, które doskonale wykonuje druga – po prostu robi to wolniej i mniej efektywnie niż druga. Na przykład uszkodzenia prawej półkuli sprawiają, że pacjenci mówią monotonnie, nie rozpoznają humoru i ironii, nie potrafią identyfikować ekspresji mimicznych oraz mają problemy z orientacją w terenie, nawet w dobrze znanych miejscach.

W lewej półkuli znajdują się ośrodki mowy. Prawa półkula reaguje na dźwięki niebędące mową w podobny sposób, co lewa. Jednak aktywność lewej półkuli jest znacznie silniejsza niż prawej, gdy bodziec stanowią sensowne zdania. Lewa półkula odpowiada za przetwarzanie takich aspektów mowy jak gramatyka, tworzenie oraz rozumienie wypowiedzi. W przypadku informacji wzrokowych prawa półkula przetwarza ogólny zarys bodźców, natomiast lewa ich szczegóły. To, że w lewej półkuli zlokalizowane są ośrodki mowy nie oznacza, że pisarze lub mówcy odznaczają się jej dominującą aktywnością.

Różnice w działaniu prawej i lewej półkuli naprawdę istnieją, a poszczególne obszary w mózgu są wyspecjalizowane w pełnieniu określonych funkcji. Badania pokazuję natomiast, ludzie w takim samym stopniu wykorzystują obie półkule mózgowe. Kreatywność wcale nie zależy wyłącznie od aktywności prawej półkuli, podobnie jak bycie analitycznym i racjonalnym od lewej. W rzeczywistości to połączenia między różnymi obszarami w mózgu pozwalają ludziom na analityczne oraz twórcze myślenie.